Onbegrensde krachten: “Als een vrouw wint, wint de samenleving”

Anne Rasschaert en Eric Janssens richtten samen het ERAN Fonds voor vrouwen op. Daarmee willen zij projecten in voornamelijk India, Pakistan, Afghanistan en Vlaanderen steunen die vrouwen en meisjes de kans bieden om zich vrij en zelfbewust te ontwikkelen.

“We hebben veel in het buitenland gewoond, waaronder in Pakistan en we hebben daar gezien dat vrouwen vaak een tweederangs rol krijgen in de samenleving. Elke dag dat je daar de krant open slaat lees je over vrouwen die vermoord, neergeslagen of met zuur overgoten zijn. Dat heeft ons altijd een beetje gepakt en we wilden daar iets aan proberen te doen. We vonden het maatschappelijk gezien ook vreemd dat de bevolking quasi wordt uitgeschakeld en ons motto is daarom: als een vrouw wint, dan wint de hele samenleving.

We hebben geen kinderen en we hadden een beetje spaargeld verzameld over de jaren heen. Toen hebben we beslist om een fonds op te richten en projecten te gaan steunen die vrouwen trachten een kans te geven om hun volwaardige rol in de gemeenschap te vervullen zoals dat zou moeten zijn.

“We zoeken echt naar hoe we de mentaliteit kunnen veranderen in de samenleving”

We zoeken projecten die zo dicht mogelijk staan bij de noden en die structurele verandering gaan brengen. We zoeken echt naar hoe we de mentaliteit kunnen veranderen in de samenleving. Daarom zoeken we in eerste instantie projecten die vertrekken vanuit de notie van mensenrechten, niet enkel vrouwenrechten.

Die projecten verdelen we onder in drie hoofdtakken. De eerste projectgroep die we steunen zijn projecten die draaien rond opvoeding en opleiding. Maar niet zozeer in de klassieke term, we willen niet dat vrouwen bijvoorbeeld blijven hangen bij naaien en weven. Dat gaat niets structureel veranderen, worden de rollen juist bevestigd. We proberen meisjes en vrouwen ten eerste te overtuigen dat zij ook rechten hebben. Rechten op fysieke integriteit, psychische integriteit, dat zij ook recht hebben op opleiding, dat zij niet moeten vallen onder het taboe van menstruatie en dan buiten moeten gaan slapen bijvoorbeeld. Dat zij recht hebben op geweldloos leven en dat zij ook een rol te spelen hebben in de samenleving ook op maatschappelijk en politiek vlak. We zoeken opleidingen die hen voorbereiden op een duurzamere toekomst. Ze worden bijvoorbeeld opgeleid om te kunnen programmeren en ze leren Engels.

De tweede projectgroep ondersteunt vrouwen en meisjes die slachtoffer zijn geworden van de ongelijkheid en zich bijvoorbeeld in een geweldsituatie bevinden. We ondersteunen hen door hun een veilig onderkomen, juridische bijstand, etc. te bieden. We steunen in Vlaanderen het Family Justice Center, een organisatie waar alle diensten die te maken hebben met geweld tezamen komen om de vrouw met haar kinderen te steunen wanneer zij in een moeilijke situatie zitten. In Pakistan steunen we ook de Panah Shelter te Karachi, een veilig vluchthuis voor vrouwen.

"Als je alleen de vrouwen ondersteunt komen zij thuis in een situatie die niet veranderd is"

Het derde luik heeft te maken met dat je niet alleen mag binnenkomen via de vrouwenkant. Als je alleen de vrouwen ondersteunt komen zij nog altijd thuis in een situatie die niet veranderd is. Dus we zijn nu ook begonnen met een project te steunen dat binnentreedt via de jongenskant. Zij gaan proberen vanaf jongs af aan de mentaliteit van jongens op het gebied van vrouwenrechten en respect voor vrouwen te veranderen.

Hier steunen we ondermeer het Gender Equality Program van de Equal Community Foundation (ECF) te Pune, India. Hun aanpak om deze mentaliteitswijziging te realiseren in achtergestelde wijken van de stad werd door BBC Future zelf als uitmuntend voorbeeld uitgekozen.

"We zijn erachter gekomen dat de projecten een veel grotere impact hebben dan je zou denken"

Voorheen bekeken we vanaf hier wat organisaties deden voordat we ze gingen steunen en dan zetten we de samenwerking wel of niet verder door op basis van vooruitgangsrapporten. We wilden daar ook niet naartoe gaan omdat we niet paternalistisch wilden overkomen. Ik vind het een absurd idee dat de grote blanke even zou komen zeggen dat er problemen zijn en hoe ze moeten worden opgelost. Toch zijn we in oktober naar India geweest om te kijken naar de drie projecten die we daar steunen. Daardoor hebben we veel nuttige informatie gekregen en zijn we erachter gekomen dat de projecten een veel grotere impact hebben dan dat je vanaf hier op papier zou denken. Vooral wanneer ze vanuit de gemeenschappen zelf groeien en door hen gedragen worden.

Een van de meest aangrijpende momenten die we daar hebben meegemaakt was toen we in een dorpsgemeenschap kwamen en er was een groep van meisjes en jongens gevormd om de problematiek in die gemeenschap te bespreken. Een jongen uit die groep wist dat zijn moeder en zus een paar dagen in de maand in de stal moesten slapen. Doordat hij had geleerd over de menstruatie van de vrouw wist hij nu waarom. Hij vond dat onterecht en heeft toen tegen zijn vader gezegd dat zij niet meer in de stal moesten slapen en de vader is daar uiteindelijk mee akkoord gegaan. Na dat verhaal dachten we, we zijn nu steentjes aan het verleggen.”

---

Deze bijdrage kadert in de Intercultural Readiness Check waarmee APJournalistiek de interculturele reflex van zijn studenten wil aanscherpen.